Tổng diện tích cây ăn trái toàn tỉnh hiện có khoảng 79.138 ha, trong đó có 63.031 ha cho sản phẩm, diện tích còn lại giai đoạn kiến thiết cơ bản. Xâm nhập mặn mùa khô 2020 trên địa bàn tỉnh diễn ra rất khốc liệt gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình sản xuất và cây trồng trên tất cả các địa phương trong tỉnh, nặng nhất là vùng trồng sầu riêng của huyện Cai Lậy và thị xã Cai Lậy.

          Theo tổng hợp từ Phòng NN&PTNT/Phòng Kinh tế các huyện, thị, thành và UBND các xã làm việc có biên bản xác nhận của địa phương, đến ngày 26/6/2020 thì tổng diện tích cây ăn trái bị thiệt hại do mặn mùa khô năm 2020 trên địa bàn tỉnh là 5.343 ha (các huyện phía Tây 5.195 ha, các huyện phía Đông: 148 ha). Trong đó tỷ lệ thiệt hại từ 30 đến 70% là 1.434 ha, tỷ lệ thiệt hại trên 70% (chết) là 3.909 ha.

          Đối với cây sầu riêng, theo thống kê đến cuối năm 2019, tổng diện tích sản xuất sầu riêng trên địa bàn tỉnh là 13.500 ha. Qua khảo sát thực tế diện tích sầu riêng hiện có 14.870 ha. Trong đó diện tích bị thiệt hại do hạn, xâm nhập mặn năm 2020 là 4.460 ha gồm tỷ lệ thiệt hại từ 30% đến 70% là 922 ha; tỷ lệ thiệt hại trên 70% (chết) là 3.537 ha, nhiều nhất là ở xã Long Tiên 535 ha, xã Tam Bình 488 ha, Long Trung 464ha; ngoài ra diện tích bị ảnh hưởng nhẹ (<30%) là 5.022 ha. Ước khả năng phục hồi sau hạn, xâm nhập mặn khoảng 5.419 ha, bao gồm: diện tích bị ảnh hưởng nhẹ <30% là 5.022 ha và diện tích thiệt hại từ 30-50% là 397 ha. Như vậy, ước diện tích sầu riêng còn lại sau hạn, xâm nhập mặn khoảng 10.807 ha, chiếm 72,7% diện tích.

          Hiện tại, các vườn ảnh hưởng nhẹ (dưới 30%) cây bắt đầu ra lá và phục hồi lại. Nông dân đã tiến hành tháo rửa mặn và bón vôi, phân hữu cơ, kích thích ra rễ. Các vườn ảnh hưởng trung bình (30-50%) cây bắt đầu ra lá nhưng phần lớn diện tích lá ra đều nhỏ (chiếm khoảng 43%). Một số nông dân đã tiến hành bón phân hữu cơ, kích thích ra rễ. Nhìn chung, qua công tác tập huấn, tuyên truyền, hội thảo đa số nhà vườn đã áp dụng các bước của quy trình, về khả năng phục hồi còn tùy thuộc và mức độ áp dụng, chăm sóc, thời tiết,... sau khi áp dụng đầy đủ 5 bước quy trình phục hồi thì sau 3 tháng (nếu số lá cháy/rụng > 50 % thì thời gian phục hồi cây sầu riêng sẽ lâu hơn từ 4 - 7 tháng) sẽ đánh giá chính xác khả năng phục hồi của cây.

          Để góp phần thực hiện công tác khôi phục vườn cây ăn trái sau hạn mặn, ngành nông nghiệp tỉnh phối hợp với Viện cây ăn quả miền Nam tổ chức hội thảo về giải pháp khôi phục cây ăn trái sau hạn, xâm nhập mặn được 3 cuộc ở Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành và tập huấn các giải pháp kỹ thuật chăm sóc vườn cây ăn trái trong điều kiện hạn, mặn được 7 cuộc tại 4 huyện/thị là Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, TX. Cai Lậy. Đồng thời phía các địa phương như Phòng NN&PTNT/Phòng Kinh tế, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp các huyện, thị xã đã xây dựng kế hoạch tập huấn các giải pháp kỹ thuật chăm sóc vườn cây ăn trái trong điều kiện hạn, mặn, khôi phục cây sầu riêng sau hạn, xâm nhập mặn; đến nay đã tổ chức tập huấn được 258 cuộc có 7.553 lượt người tham dự, trong đó tập huấn các biện pháp phòng chống hạn mặn là 181 cuộc với 5.249 lượt nông dân tham dự và tập huấn các giải pháp phục hồi vườn cây sau hạn mặn (trong đó có cây sầu riêng) là 77 cuộc với hơn 2.304 lượt nông dân tham dự. Hiện các Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp và Ủy ban nhân dân các xã đang tiếp tục tập huấn hướng dẫn nông dân các biện pháp cải tạo đất và chăm sóc vườn cây ăn trái sau hạn mặn.

          Song song đó, còn đẩy mạnh việc tuyên truyền về giải pháp kỹ thuật khôi phục cây sầu riêng thông qua Đài phát thanh xã và tuyên truyền sâu rộng trong dân thông qua các tổ chức, đoàn thể (Hội Nông dân, Hội phụ nữ,...), đài PT-TH Tiền Giang.

          Trước thiệt hại nặng nề trên, tỉnh đã đề xuất Trung ương hỗ trợ khảo sát và nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân sầu riêng chết sau hạn, mặn, vào ngày 27/7, đoàn công tác liên ngành gồm Cục Trồng trọt, Cục Bảo vệ thực vật, Trung tâm Bảo vệ thực vật phía Nam, Viện Cây ăn quả miền Nam, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang do ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt làm trưởng đoàn đã đến thị xã Cai Lậy, huyện Cai Lậy khảo sát thực tế để tìm ra nguyên nhân làm chết cây sầu riêng sau hạn, mặn xâm nhập. Đoàn đã thu thập nhiều mẫu đất, mẫu rễ, thân, cành, lá cây sầu riêng để mang về nghiên cứu tìm ra nguyên nhân chính làm chết cây, từ đó đề xuất giải pháp khắc phục tình trạng sầu riêng chết sau hạn, mặn để tiến tới đề xuất các giải pháp, phương án sản xuất sầu riêng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu trong thời gian tới./.