Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, ở nước ta đã thu thập và xác định trên 82 loài thiên địch, trong đồng ruộng có nhiều loài ăn thịt, ký sinh và nấm gây hại rầy nâu như: bọ rùa có nhiều loài tấn công rầy nâu, mỗi ngày cả thành trùng và ấu trùng của bọ rùa có thể ăn từ 5-10 con rầy nâu. Kiến 3 khoang ăn cả thành trùng và ấu trùng, mỗi ngày ăn từ 3-5 con rầy nâu. Ấu trùng hoặc thành trùng của bọ xít nước chích hút chất dịch bên trong cơ thể ấu trùng và thành trùng rầy nâu, mỗi ngày 1 con bọ xít nước có thể gây hại từ  4-7 con ấu trùng và thành trùng rầy nâu. Đối với bọ xít mù xanh thì tấn công trứng, cả ấu trùng và thành trùng rầy nâu, mỗi ngày 1 con bọ xít mù xanh có thể ăn từ 7-10 trứng rầy hoặc 1-5 con rầy nâu, riêng các loài nhện, mỗi ngày 1 con ăn từ 5-15 con rầy nâu…

        Do đó, để sử dụng thuốc BVTV đạt hiệu quả, bà con nông dân cần theo dõi và xác định lúa đang ở giai đoạn nào và khi đó mới quyết định sử dụng thuốc BVTV. Sự can thiệp của thuốc BVTV không đúng lúc sẽ tác động đến quần thể thiên địch (bọ rùa, kiến 3 khoang, bọ xít mù xanh…), tạo điều kiện thuận lợi cho bộc phát dịch. Những năm gần đây, rầy nâu từ dịch hại thứ yếu đã trở thành dịch hại chủ yếu do lạm dụng thuốc BVTV là một ví dụ điển hình. Để sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, hàng năm các Chi cục BVTV đã tiến hành triển khai nhiều lớp tập huấn cho nông dân về sử dụng thuốc. Để đạt hiệu quả, người dân cần sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng cách, đúng lúc và đúng liều lượng). Đây là yếu tố rất quan trọng, bởi vì, thời gian sinh trưởng của cây lúa có 3 giai đoạn chính: giai đoạn tăng trưởng, giai đoạn sinh sản và giai đoạn chín, tùy theo giống lúa mà giai đoạn tăng trưởng sẽ khác nhau, ví dụ: giống lúa OM 2517 có thời gian sinh trưởng 85-90 ngày, có giai đoạn tăng trưởng 30 ngày; Jasmin 85 có thời gian sinh trưởng 95-105 ngày, có giai đoạn tăng trưởng khoảng 45 ngày. Ở giai đoạn tăng trưởng, cây lúa có khả năng đền bù số chồi. Vì vậy, khi nông dân sử dụng thuốc BVTV giai đoạn nầy cần phải theo dõi, xác định thiên địch và loại dịch gây hại lúa, khi mất cân bằng sinh thái, tức là dịch hại nhiều, thiên địch ít, lúc đó nông dân lựa chọn thuốc BVTV không đúng lúc sẽ tác động đến thiên địch đồng ruộng. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học ngành nông nghiệp, nếu sử dụng thuốc để trừ bù lạch (bọ trĩ), thì sâu cuốn lá tấn công gây hại rất nghiêm trọng. Do vậy, nếu nông dân sử dụng thuốc không đúng lúc sẽ tác động đến thiên địch làm tăng chi phí sản xuất lúa.

         Vì vậy, việc áp dụng biện pháp tổng hợp ngay từ đầu vụ là rất cần thiết, như vệ sinh đồng ruộng, sử dụng giống xác nhận…Ngoài ra, trong ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trên, vai trò của thiên địch rất quan trọng giúp cây lúa khoẻ, chống chịu tốt với các loại dịch bệnh và thiên địch có phát triển sẽ hạn chế được việc sử dụng thuốc BVTV, góp phần tăng hiệu quả trong sản xuất lúa, mang lại lợi nhuận nhiều hơn cho người nông dân./.

Nhện Lycosa pseudoannulata