Anh Thành cho biết, giống mãng cầu xiêm Thái do anh ươm ghép có nguồn gốc từ Thái Lan. Trước đây, một nông dân xã Mỹ Đông, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, trong một chuyến đi du lịch Thái Lan, ông mua và mang giống cây mãn cầu xiêm Thái về trồng. Nhận thấy, cây cho năng suất cao, chất lượng trái ngon lại không mất công thụ phấn nhân tạo như cây mãn cầu xiêm đơn tính (tương truyền do nước Xiêm La cống nạp cho Việt Nam sau chiến thắng Giáp Ngọ, năm 1834), cháu của ông là anh Nguyễn Văn Ngọc dùng hạt ươm cây giống để mở rộng diện tích canh tác. Năm 2008, có dịp đến tham quan vườn mãn cầu của anh Ngọc, anh Thành chọn 5 cây bố mẹ ưu tú trong vườn và đề nghị anh Ngọc cho anh khai thác bo giống trong thời gian 1 năm với giá 5 triệu đồng/cây để tiến hành nhân giống và trồng thử trên vùng đất Cái Bè.

Anh Thành kiểm tra gốc ghép mãng cầu xiêm Thái

       Sau khi nhân giống được 300 gốc ghép và trồng thử nghiệm thành công trên vùng đất nhiễm phèn của huyện Cái Bè, từ đó đến nay, mỗi năm anh tiến hành ươm ghép hàng chục ngàn cây giống cung cấp cho nhà vườn trong, ngoài tỉnh (An Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp...) có nhu cầu. “Trong năm 2014, tôi cung ứng cho thị trường 10 ngàn cây giống, dự kiến trong năm 2015, lượng cây giống tiêu thụ có thể đạt 15 ngàn cây (giá bán 17 ngàn đồng/cây)” – anh Thành phấn khởi cho biết.

       Theo anh Thành, thời gian ươm tạo cây giống hoàn chỉnh mất khoảng 9-10 tháng; trong đó, thời gian tạo gốc ghép từ 6-7 tháng, thời gian từ khi ghép bo đến khi cây đâm chồi, đẻ nhánh hoàn chỉnh mất khoảng 3 tháng. Để tạo gốc ghép, anh sử dụng hạt bình bát để ươm trong bầu (dùng xơ dừa chứa trong bọc ny lon), khi thân cây lên cao 70-80 cm thì tiến hành bấm đọt để lại chiều cao từ 25-30 cm (để tập trung nuôi thân) và khi đường kính thân cây đạt 10 cm, thì tiến hành ghép bo. Về bo giống, thay vì sử dụng da (vỏ cây) để ghép như lối truyền thống, anh áp dụng phương pháp ghép cành, vừa ít hao bo giống, vừa khắc phục rủi ro trong quá trình ghép (nếu da bị dập 1 góc nhỏ thì bo ghép sẽ bị thối, hư). Khi ghép, chú ý chọn cành tơ, khoẻ, cành giống từ khi cắt đến khi ghép không quá 48 giờ (tốt nhất là từ 24 – 36 giờ). Bo ghép trong 2 tuần bắt đầu liền da, sau 3-4 tuần đâm chồi, khi đó có thể cắt bỏ nhánh của gốc ghép. Trong quá trình ghép, chú ý chừa lá thở từ gốc ghép (giúp cây quang hợp, nuôi thân), cắt da phía trên chỗ ghép để cây tập trung nhựa nuôi dưỡng nhánh ghép. Ngoài ra, sử dụng nylon bao kín khu vực chỗ ghép để giữ ẩm.

Anh Nguyễn Văn Sáu bên cạnh vườn mãng cầu xiêm Thái đang cho trái

       Cây giống sau khi trồng 18 tháng sẽ ra hoa kết trái. Do hoa có tính chất lưỡng tính, (tự thụ phấn và đậu trái), người trồng không phải mất thời gian, công sức để thụ phấn nhân tạo như đối với cây mãng cầu đơn tính (dùng phấn của hoa đực bỏ vào nhuỵ của hoa cái). So với mãng cầu đơn tính, cây mãng cầu xiêm Thái cho năng suất cao hơn, chất lượng trái cũng ngon hơn (độ ngọt cao hơn, ít hạt, trái ít bị lép...). Từ tháng 7 âl hàng năm, cây bắt đầu ra hoa, đậu trái và sau đó cho trái liên tục. Sản lượng trái tăng dần theo tuổi của cây, khi được 5 năm tuổi, mỗi cây có thể cho 100 kg trái/năm. Đặc biệt, do được ươm ghép trên gốc bình bát nên cây mãng cầu xiêm Thái có thể thích ứng với điều kiện đất đai khô hạn, thuỷ triều lên xuống, ngập úng hay nhiễm phèn, mặn... Có thể trồng chuyên canh hay tận dụng đất trống, lề mương, kết hợp trồng xen canh với một số cây ăn trái khác như cam, bưởi, chanh… (giúp che mát) để tăng thu nhập.

       Theo Hội Làm vườn huyện Cái Bè, thị trường đầu ra cho trái mãng cầu xiêm Thái đang có nhiều triển vọng, bên cạnh thị trường nội địa, hiện có 1 doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh đặt vấn đề muốn ký hợp đồng bao tiêu với huyện xây dựng nhà máy chế biến mãng cầu philê đóng hộp để xuất khẩu sang một số nước như: Hồng Kông, Hàn Quốc, Xingapo... Đây sẽ là cơ hội để ngành Nông nghiệp nghiên cứu, tính toán hỗ trợ nông dân mở rộng diện tích canh tác cây mãng cầu xiêm Thái, nhằm góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng hiệu quả, bền vững, giúp nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là đối với một số khu vực đất trũng, nhiễm phèn, nhiễm mặn của tỉnh vốn không thích hợp với một vài loại cây ăn trái khác. Trước mắt, đề nghị ngành Nông nghiệp tỉnh tổ chức đánh giá, thẩm định và công nhận giống mãng cầu xiêm Thái do anh Thành ươm ghép, sau đó, hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn điểm và tiến hành nhân rộng trong phạm vi toàn tỉnh.

       Chú Cao văn Chính (ấp 4, xã Tân Hưng, Cái Bè) cho biết: “Tận dụng các lề mương trồng thơm son còn trống, tôi trồng 100 gốc bình bát và nhờ anh Thành ghép giống mãng cầu xiêm Thái. Cây mãng cầu ghép hiện đã được 18 tháng tuổi và đang bắt đầu cho trái chiến (cây tự ra hoa, đậu trái). Thời gian tới, tôi tiếp tục mở rộng diện tích trồng mãng cầu thông qua xen canh với các liếp chanh đang cho trái do cây mãng cầu xiêm Thái khá thích hợp với vùng đất nhiễm phèn này”.

 

       Anh Nguyễn Văn Sáu (ấp 3, xã An Thái Trung, Cái Bè) phấn khởi cho biết: “Sau khi trồng 250 gốc mãng cầu đơn tính được 1 năm tuổi, qua thông tin từ Hội Làm vườn huyện Cái Bè, tôi nhờ anh Thành tư vấn và hỗ trợ ghép lại giống mãng cầu xiêm Thái (chỉ để lại 2 cây để đối chứng). Vườn mãng cầu của tôi hiện đã hơn 3 năm tuổi, mỗi năm tôi thu hoạch trên 12 tấn trái (cây đậu trái tự nhiên trong khi 2 cây đối chứng không cho trái do không được thụ phấn nhân tạo).

 

       Theo 1 cán bộ ngành Nông nghiệp tỉnh, để giống mãng cầu xiêm Thái do anh Thành ươm tạo được xem xét công nhận, trước mắt Hội Làm vườn huyện Cái Bè cần tuyển chọn ra những cây “đầu dòng”, sau đó đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định, công nhận “Cây đầu dòng mãng cầu xiêm” (với những đặc trưng về năng suất, chất lượng, mẫu mã, tích thích nghi với điều kiện thổ những…). Cùng với những triển vọng về đầu ra, đây sẽ là điều kiện để được nhà nước xem xét hỗ trợ xây dựng các mô trình diễn, chuyển giao khoa học kỹ thuật… nhằm mở rộng diện tích canh tác.