|
Mặc dù thời điểm này đã bắt đầu bước vào mùa mưa nhưng mưa vẫn chưa nhiều và sau mưa là những đợt nắng nóng kéo dài khiến môi trường nước ao nuôi tôm biến động mạnh. Do đó, bà con nông dân cần nắm rõ các phương pháp xử lý môi trường nước ao nuôi tôm ngay cả trong điều kiện thời tiết bình thường lẫn khi có sự biến đổi đột ngột để có vụ nuôi tôm thắng lợi. |
| Người nuôi tôm cần nắm vững các phương pháp xử lý môi trường nước ao nuôi tôm để có vụ nuôi tôm thắng lợi (ảnh chụp xã Tân Thanh, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang). |
Xử lý biến động môi trường nước ao nuôi tôm
Trong nuôi tôm, pH và độ kiềm là hai yếu tố môi trường quan trọng tác động đến đời sống của tôm, bởi nếu pH và độ kiềm biến động ngoài khoảng thích hợp sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tôm nuôi (pH từ 7,5-8,5, độ kiềm 80-120 mg/l).
Để tránh tình trạng pH thấp, bà con cần gây tảo và giữ màu nước thích hợp đảm bảo độ trong đạt từ 30-40 cm. Trong quá trình nuôi nếu pH <7,5 cần bón vôi (CaCO3, Dolomite) với liều lượng 10-20kg/1.000 m3 nước. Khi pH cao, cần sử dụng mật đường với liều lượng 3kg/1000m3 kết hợp sử dụng vi sinh hoặc dùng Acid acetic với liều 10-20 kg/1.000m3 nước.
Khi độ kiềm thấp, bà con sử dụng Dolomite với liều lượng 15-20 kg/1.000m3 vào ban đêm cho đến khi đạt yêu cầu. Khắc phục độ kiềm cao, sử dụng EDTS (EthyleneDiamineTetraacetic Acid) với liều lượng 2-3 kg/1000m3 vào ban đêm. Tuỳ vào tình hình thực tế môi trường ao nuôi mà điều chỉnh và bón lượng vôi cho phù hợp.
Bà con nuôi tôm cũng cần định kỳ 10 ngày/lần bón vôi nông nghiệp CaCO3 vào lúc 20-21h với liều lượng dao động từ 10-20kg/1000 m3 tùy theo độ mặn để điều chỉnh pH thích hợp. Nếu độ mặn dưới 17‰ thì điều chỉnh pH từ 8,2-8,4, trên 17‰ thì điều chỉnh pH giảm dần xuống 8,0-8,2, bằng 25‰ thì điều chỉnh bằng 7,7-7,8. Sau khi xử lý, đến 11-12h trưa ngày hôm sau, cấy vi sinh theo chỉ dẫn của nhà sản xuất để làm sạch môi trường.
Trong trường hợp độ mặn nước ao nuôi tôm giảm đột ngột do mưa lớn thì phải điều chỉnh độ mặn bằng nước ót (nước muối) hoặc bổ sung muối hột.
Khi tảo trong ao tôm phát triển mạnh, màu nước thay đổi, pH dao động trong ngày lớn hơn 0,5 cần thay tối thiểu 30% lượng nước trong ao, hòa tan đường cát vào nước và tạt đều khắp ao vào lúc 9-10 giờ sáng với liều lượng 2-3 kg đường cát/1000m2, đồng thời chạy quạt, sục khí liên tục trong vài giờ.
Khi nhiệt độ nước ao tăng lên trên 340C cần giảm thức ăn, bổ sung Vitamin C vào thức ăn đồng thời tăng thời gian chạy quạt nước, sụt khí. Khi nhiệt độ nước ao giảm xuống dưới 240C, có hiện tượng tôm vùi đầu phải giảm lượng thức ăn và bổ sung Vitamine C, β – glucan, khoáng, vi sinh đường ruột vào thức ăn tăng sức đề kháng.
Trong quá trình nuôi cần hạn chế đến mức thấp nhất việc lấy nước vào ao nuôi. Khi cần thiết thì lấy nước vào ao lắng rồi xử lý Chlorine với liều lượng 30kg/1.000m3 chạy quạt liên tục đến khi hết dư lượng Chlorine thì tiến hành bơm vào ao nuôi qua túi lọc.
Do tôm cần rất nhiều chất khoáng trong quá trình sinh trưởng nên nước ao tôm cần duy trì độ kiềm từ 120mg/lít trở lên bằng cách sử dụng vôi CaCO3 hoặc Dolomite và thường xuyên bổ sung khoáng cho ao nuôi vào ban đêm định kỳ 3-5 ngày/lần giúp tôm nhanh cứng vỏ và lột xác đồng loạt.
Lưu ý trong quá trình nuôi
Trong quá trình nuôi tôm, bà con cần đo hằng ngày các chỉ tiêu Oxy hòa tan, pH, độ trong; riêng các chỉ tiêu độ kiềm và NH3 có thể 3-5 ngày đo 1 lần.
Không nên lạm dụng việc diệt khuẩn môi trường nước ao tôm bừa bãi, nhất là cần tránh những trường hợp như tôm đang suy yếu, đang trong quá trình lột xác hay có các biểu hiện về bệnh gan; chỉ tiến hành diệt khuẩn khi thấy màu sắc tôm thay đổi xấu, tôm đóng rong, đóng nhớt, bị phồng đuôi, đứt đuôi, đứt râu.
Hạn chế sử dụng men vi sinh trong giai đoạn đầu (giai đoạn mới thả đến 1,5 tháng tuổi).
Tháng thứ 1: giữ màu nước ao nuôi thích hợp (xanh nõn chuối) tạo sự ổn định các chỉ số môi trường pH, kiềm, nhiệt độ, oxy hòa tan,… nhằm tránh sinh tảo đáy hoặc tảo đáy phát triển quá mức.
Từ tháng thứ 2 đến thu hoạch: giữ màu nước thích hợp (xanh nâu, đục), mực nước sâu 1,2-1,8m để sự dao động về nhiệt độ, oxy hoà tan, pH giữa ban ngày và ban đêm diễn ra chậm không gây sốc cho tôm; duy trì các yếu tố thích hợp như: độ trong từ 30-40cm; độ kiềm 80-120 mg/l; độ mặn từ 15-25‰; pH từ 7,5-8,5; Oxy hòa tan > 4 mg/lít; H2S < 0,01 mg/l; NH3 < 0,1 mg/l.
Định kỳ cứ 20-25 ngày xử lý nước và đáy ao bằng chế phẩm sinh học theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Quạt nước, sục khí bổ sung oxy từ 7 giờ tối đến 5 giờ sáng hôm sau. Có thể bổ sung thuốc bổ, thuốc đường ruột, các loại khoáng, trộn vào thức ăn cho tôm ăn theo hướng dẫn của các nhà cung cấp uy tín để tăng sức đề kháng.
Cần thường xuyên quan sát phản ứng, màu sắc, đường ruột, gan tụy và phân tôm hàng ngày thông qua kiểm tra sàn ăn. Cần chài tôm định kỳ 5 - 7 ngày hoặc sau khi ao nuôi có những diễn biến xấu như chất lượng nước xấu hay mưa kéo dài để kiểm tra sức khỏe tôm nhằm có biện pháp xử lý kịp thời.
Trên đây là những phương pháp xử lý môi trường nước ao nuôi tôm đã được áp dụng hiệu quả trong thực tế sản xuất ở một số hộ nuôi tôm thành công ở đồng bằng sông Cửu Long. Hi vọng rằng với những kinh nghiệm của mình, bà con nuôi tôm sẽ vận dụng thành công vào thực tiễn sản xuất nhằm góp phần mang lại vụ tôm thắng lợi.
