Bé Phạm Thuý N, 30 tháng bị nôn ói nhiều, quấy khóc nên mẹ đưa vào bệnh viện. Mẹ N nói với bác sĩ trực là bé uống vitamin A viên màu đỏ tại trạm y tế xã, về nhà bé bình thường. Tối nay tự nhiên bé quấy khóc và nôn ói, ăn uống gì cũng ói ra. Bác sĩ khám kỹ lưỡng rồi nói với mẹ là cháu bị tác dụng phụ của vitamin A, cần cho uống nước và theo dõi vài bữa thì hết. | |
Về chuyên môn, uống vitamin A có thể làm cho một số ít bé có cơ địa nhạy cảm sẽ bị phát ban, đau vùng bụng, và nôn ói. Tuy nhiên các triệu chứng trên chỉ xuất hiện từ một đến hai ngày, sau đó sẽ khỏi hoàn toàn, không để lại di chứng.
Vitamin A là một vitamin tăng trưởng, cần thiết cho sự phát triển thể chất của trẻ, góp phần tăng cường hệ miễn dịch chống lại các bệnh nhiễm trùng. Ngoài ra, vitamin A giúp trẻ nhìn tốt, mắt sáng và giúp trẻ có thể phân biệt các màu sắc khác nhau. Trẻ thiếu vitamin A thường chậm phát triển, dễ bị nhiễm trùng, mờ giác mạc và thậm chí có thể gây mù vĩnh viễn. Trong một số trường hợp nếu vitamin A được bổ sung bằng thực phẩm không đủ, cần phải bổ sung vitamin A liều cao bằng thuốc tùy vào mức độ thiếu hụt của mỗi người.
Nhằm phòng chống tình trạng thiếu Vitamin A ở trẻ dưới 5 tuổi, mỗi năm Bộ Y tế đều tổ chức 2 đợt uống vitamin A là ngày 1 – 2 tháng 6 và ngày 1 – 2 tháng 12 cho các trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ và trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A. Việc uống Vitamin A cho trẻ được thực hiện tại Trạm Y tế phường/xã. Trong một số điều kiện nhất định, trường học cũng phối hợp với ngành y tế địa phương để tổ chức cho trẻ uống Vitamin A.
Nguyên nhân bé bị nôn ói sau uống vitamin A là do tăng áp lực nội sọ. Nồng độ vitamin A trong dịch não tủy của một số bé cao hơn đáng kể so với người bình thường, nó sẽ tác động lên một loại protein màng gọi là aquaporin, protein này có nhiều trong đám rối màng đệm kiểm soát bài tiết dịch não tủy. Aquaporin là "hệ thống ống dẫn nước cho tế bào", nó làm nước chuyển từ đám rối màng đệm ra dịch não tủy, gây ra tình trạng tăng thể tích não tủy, lúc đó áp lực nội sọ sẽ tăng theo mà không phải bệnh lý nguy hiểm của não. Áp lực nội sọ tăng sẽ làm thóp ở mỏ ác bé sơ sinh bị phồng cao lên được nhìn thấy dễ dàng bằng mắt thường. Áp lực nội sọ tăng cũng tăng kích thích dây thần kinh số mười làm bé bị nôn ói nhiều. Dịch não tủy sẽ tái hấp thu lượng nước thừa sau vài ngày, áp lực nội sọ từ từ trở lại bình thường, bé sẽ hết ói.
Lợi ích của việc uống vitamin A lớn hơn rất nhiều so với tác dụng phụ của nó. Vì vậy bà con an tâm đưa bé đi đến trạm y tế uống thuốc và theo dõi các bé sau khi uống vitamin A, không phải bé nào cũng bị tác dụng phụ, nếu thấy bé nôn ói nhiều, không cầm được thì đưa đến cơ sở y tế ngay để khám và điều trị. Điều trị chính là bù nước và điều trị các triệu chứng gây khó chịu cho bé./.