Trước tiên chúng ta cần hiểu rõ tại sao chúng ta phải mang khẩu trang, và lúc nào thì không cần mang khẩu trang?.

          Tại sao chúng ta mang khẩu trang? Chúng ta biết virus Corona lây qua hai con đường, một là hô hấp và hai là tiêu hóa. Đối với đường hô hấp, virus Corona được bắn ra ngoài khi người bệnh ho, khạc, xì mũi, ... nó được các giọt nước của đường hô hấp chứa đựng virus và bay ra ngoài, nếu người lành hít phải thì sẽ bị nhiễm bệnh. Người ta gọi đường lây truyền từ người bệnh qua người lành cách này này là đường lây trực tiếp.

          Các nhà khoa học đã tính toán các hạt nước chứa virus này của người bệnh bay xa khoảng 1 mét, rồi rơi xuống đất, hoặc rớt xuống nằm trên các bề mặt xung quanh như bàn tủ ghế, sàn nhà, vật dụng xung quanh hoặc trên bàn tay của bệnh nhân khi lấy tay che miệng lúc ho, nếu họ cầm nắm các vật dụng khác như chén, đũa, tay nắm cửa, đồ dùng sinh hoạt. Thời gian sống của virus corona trong các hạt hô hấp được bắn ra ngoài tương đối dài, nếu ở điều kiện không khí ẩm và nhiệt độ 28-33oC độ (nhiệt độ ngoài trời Miền Nam) sống được từ 4-5 ngày, từ 22-25oC (Nhiệt độ phòng máy lạnh kín) sống trên 5 ngày. Nhiệt độ càng thấp và ẩm virus càng sống lâu (dưới 4oC sống tới một tháng). Nếu người khỏe mạnh không bị bệnh mà tiếp xúc với các đồ dùng có hạt chứa virus này bằng bàn tay, thì tay người đó sẽ bị dính virus, nếu vô tình hoặc không để ý đưa tay lên mũi, miệng, mắt thì sẽ đưa virus xâm nhập vào niêm mạc mũi, miệng, mắt, từ đó virus lan ra khắp cơ thể mà gây bệnh. Người ta gọi con đường lây này là đường lây gián tiếp.

          Để tránh lây trực tiếp thì chỉ có cách lập hàng rào ngăn không cho chúng ta hít phải những giọt nước li ti chứa virus bắn ra từ đường hô hấp của người bệnh. Hàng rào đó chính là khẩu trang và khoảng cách tiếp xúc an toàn ít nhất là trên 1m, Bộ Y tế khuyên là trên 2m mới an toàn. Chúng ta nên nhớ là phải mang khẩu trang đúng cách và tháo ra cũng đúng cách nó mới phát huy tác dụng. Mang khẩu trang đúng cách là mang khẩu trang bịt kín cả mũi và miệng, mang mặt xanh đậm ra ngoài, vành kim loại để trên cánh mũi, bóp vành kim loại cho vừa khít mũi, không để hở, không sờ tay vào khẩu trang từ khi đã mang xong cho tới khi gỡ bỏ. Dùng xong thì bỏ vào thùng rác, không bỏ vào túi áo, túi quần rồi sau đó dùng lại. Tháo khẩu trang phải nắm dây đeo qua tai tháo trước, chứ không chạm vào bề mặt khẩu trang để tháo, sau khi tháo phải rửa tay bằng xà bông với nước. Biết virus sống lâu trong môi trường kín, nhiệt độ thấp và ẩm, nên chúng ta phải làm thông thoáng nhà cửa, mở hết cửa sổ, cửa chính cho không khí lưu thông, để nhà chúng ta được tiếp xúc với khí trời và ánh nắng, không dùng máy lạnh nếu không cần thiết. Chúng ta hạn chế đến chỗ đông người trong mùa dịch, nhất là những nơi có không gian kín. Ra đường rất cần mang khẩu trang, vừa chống bụi, vừa chống tia cực tím hại da, lại vừa phòng ngừa nhiễm virus. Khi bị ho, sổ mũi thì phải mang khẩu trang ngay, tránh lây nhiễm cho người thân trong nhà và những người xung quanh. Tuy nhiên nếu chúng ta tin tưởng tuyệt đối vào việc mang khẩu trang là sẽ không bao giờ mắc bệnh là không đúng, vì ngoài con đường lây trực tiếp qua việc hít thở, virus còn lây qua đường gián tiếp từ bàn tay nữa. Do đó người ta khuyên không nên chủ quan, không để bị ru ngủ trong cảm giác an toàn giả tạo là vậy. Mang khẩu trang không phải là cách duy nhất phòng ngừa nhiễm virus corona, mà phải phối hợp biện pháp khác, nhất là rửa tay sạch.

          Phòng lây gián tiếp qua bàn tay, chúng ta phải hiểu rõ đây là con đường phòng bệnh quan trọng, không những quan trọng đối với tất cả bệnh lây theo đường hô hấp mà quan trọng đối với lây qua đường tiêu hóa. Đầu tiên là giữ cho bàn tay luôn sạch. Khi ra khỏi nhà, bà con cần mang găng tay để tránh tiếp xúc với bề mặt nơi công cộng, nhất là khi đi xe, tàu, máy bay, siêu thị, bệnh viện, tay vịn cầu thang. Nếu trời lạnh nên mang găng dày, trời nóng mang găng tay mõng. Sau khi về nhà giặt găng tay ngay, phơi khô và ủi nóng. Khi cần phải tháo găng tay như lúc ăn uống, gọi điện thoại, đánh vi tính, bắt tay chào hỏi thì chú ý bàn tay đó không được đưa lên mắt, mũi, miệng, mà phải thì dùng khăn giấy lau mắt, mũi, miệng và rửa tay khi có điều kiện. Khi mở cửa nên mang găng, hoặc khăn giấy để xoay tay nắm cửa, tránh trực tiếp chạm vào bàn tay trần vào nắm cửa, dùng khuỷu tay hoặc vai khi đóng cửa. Khi đi ăn tiệc hoặc trong nhóm gia đình không nên dùng đũa cá nhân để gắp thức ăn từ dĩa đựng thức ăn chung, mà phải dùng đũa công cộng, giống như cách ăn tập thể của bộ đội mình trong thời chiến, không uống chung ly nước hay chia hai ly rượu lúc nhậu. Rửa tay thường xuyên khi đi ra ngoài về, sau khi chăm sóc hoặc tiếp xúc với người bệnh, sau khi đi vệ sinh, trước khi chuẩn bị thức ăn, trước khi ăn, sau khi chăm sóc ngời khác. Nếu ho, hắc hơi, chúng ta dùng khăn giấy, tay áo hoặc khuỷu tay che miệng, để tránh giọt hô hấp dính vào lòng bàn tay mình, ảnh hưởng gián tiếp đến người khác.

          Ngoài các biện pháp mang khẩu trang và rửa tay, chúng ta nên phối hợp các biện pháp phòng ngừa khác như giữ gìn vệ sinh cá nhân, ăn chín uống sôi, tăng cường sức khỏe cá nhân, thường xuyên tập thể dục, ăn uống dinh dưỡng, không khạc nhổ bừa bãi, không vứt khẩu trang dùng rồi ra môi trường, mà phải vứt vào thùng rác có nấp đậy, tự theo dõi sức khỏe hàng ngày, khi thấy ho, sổ mũi cần đi đến cơ sở y tế để khám bệnh.

          Tổ chức y tế Thế giới (WHO) khẳng định đeo khẩu trang y tế là một trong những biện pháp phòng ngừa để hạn chế sự lây lan của một số bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả Covid -19 (Tên chính thức của trận dịch corona mới 2019 do WHO đặt). Nếu dùng khẩu trang, phải kết hợp với vệ sinh bàn tay và các biện pháp phối hợp khác. Nhưng không phải mang khẩu trang mọi lúc, mọi nơi, nếu ở một mình trong phòng và trong nhà không có người bệnh hoặc nghi ngờ bệnh thì không cần phải mang khẩu trang.

          Mang khẩu trang, rửa tay và áp dụng các biện pháp phòng bệnh khác, không chỉ phòng bệnh cho bản thân, mà chúng ta còn tham gia vào việc ngăn chặn sự lây lan của dịch virus hiện nay, mỗi người là một mắc xích quan trọng trong chuỗi lây truyền dịch bệnh, chúng ta không bị lây bệnh hoặc chẳng may bị mắc bệnh thì nhờ các biện pháp phòng ngừa tốt, chúng ta sẽ không truyền bệnh cho người khác, một mắc xích truyền bệnh bị chặt đứt từ mỗi một người chúng ta, thì bệnh không còn nguy cơ lan truyền nữa. Chính vì vậy chúng ta mang khẩu trang đúng cách kết hợp các biện pháp khác là chúng ta mang trách nhiệm của cá nhân đối với cộng đồng xã hội, góp phần ngăn chặn có hiệu quả trận dịch Covid -19 đang lan tràn trên Thế giới.