Ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020
(Ngày đăng: 27/10/2016)
Ngày 17/10/2016, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã ký Quyết định số 1980/QĐ-TTg ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 thay thế cho Bộ tiêu chí đã được ban hành tại Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16 tháng 4 năm 2009 về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới và Quyết định số 342/QĐ-TTg ngày 20 tháng 02 năm 2013 về việc sửa đổi một số tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới. | |
Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới được ban hành gồm có 19 tiêu chí và 49 chỉ tiêu và được chia thành 5 nhóm. Cụ thể: Nhóm 1 gồm có tiêu chí Quy hoạch; Nhóm 2 là nhóm Hạ tầng kinh tế - xã hội với 8 tiêu chí là: giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, thông tin và truyền thông, nhà ở dân cư; Nhóm 3 là nhóm Kinh tế và tổ chức sản xuất với 4 tiêu chí là: thu nhập, hộ nghèo, lao động có việc làm, tổ chức sản xuất; Nhóm 4 là nhóm Văn hóa - Xã hội - Môi trường gồm có 4 tiêu chí là: giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, môi trường và an toàn thực phẩm; Nhóm 5 là nhóm Hệ thống chính trị với 2 tiêu chí là: hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, quốc phòng và an ninh.
So với Bộ tiêu chí đã được ban hành theo Quyết định số 491/QĐ-TTg và Quyết định số 342/QĐ-TTg thì Bộ tiêu chí này vẫn với 19 tiêu chí nhưng đã tăng thêm 10 chỉ tiêu và có nhiều thay đổi về tên tiêu chí, tên chỉ tiêu và quy định về mức đạt được; đồng thời Bộ tiêu chí mới lần này có một số tiêu chí được để mở và giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định mức đánh giá mức đạt cụ thể phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương như tiêu chí giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, thông tin và truyền thông. Cụ thể Bộ tiêu chí có các tiêu chí, chỉ tiêu và mức đạt quy định cụ thể đối với vùng đồng bằng sông Cửu Long như sau:
Tiêu chí Quy hoạch với 2 chỉ tiêu là: (1) Có quy hoạch chung xây dựng xã được phê duyệt và được công bố công khai đúng thời hạn; (2) Ban hành quy định quản lý quy hoạch chung xây dựng xã và tổ chức thực hiện theo quy hoạch.
Tiêu chí Giao thông có 4 chỉ tiêu là: (1) Đường xã và đường từ trung tâm xã đến đường huyện được nhựa hóa hoặc bê tông hóa đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; (2) Đường trục thôn, bản ấp và đường liên thôn, bản ấp ít nhất được cứng hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; (3) Đường ngõ, xóm sạch và không lầy lội vào mùa mưa; (4) Đường trục chính nội đồng đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm. Đối với tiêu chí này được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với quy hoạch; điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tính kết nối của hệ thống giao thông trên địa bàn.
Tiêu chí Thủy lợi có 2 chỉ tiêu là: (1) Tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động đạt từ 80% trở lên; (2) Đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu dân sinh và theo quy định về phòng chóng thiên tai tại chỗ. Đối với chỉ tiêu thứ nhất cũng được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể theo hướng đảm bảo mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu và hình thành các vùng sản xuất nông sản hàng hóa phát triển bền vững.
Tiêu chí Điện với 2 chỉ tiêu là: (1) Hệ thống điện đạt chuẩn; (2) Tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn đạt từ 98% trở lên (chỉ tiêu chung là ≥ 98%).
Tiêu chí Trường học có 1 chỉ tiêu là Tỷ lệ trường học các cấp: mầm non, mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở có cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đạt chuẩn quốc gia, với mức quy định là từ 70% trở lên (chỉ tiêu chung là ≥ 80%).
Tiêu chí Cơ sở vật chất văn hóa có 3 chỉ tiêu: (1) Xã có nhà văn hóa hoặc hội trường đa năng và sân thể thao phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể thao của toàn xã; (2) Xã có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em và người cao tuổi theo quy định; (3) Tỷ lệ thôn, bản, ấp có nhà văn hóa hoặc nơi sinh hoạt văn hóa, thể thao phục vụ cộng đồng với mức quy định đạt 100%. Riêng đối với chỉ tiêu 1 và 2 được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với điều kiện thực tế, nhu cầu của cộng đồng và đặc điểm văn hóa từng dân tộc.
Tiêu chí Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn với quy định là xã có chợ nông thôn hoặc nơi mua bán, trao đổi hàng hóa. Tiêu chí này được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với quy hoạch, điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế xã hội và đặc điểm của từng văn hóa dân tộc.
Tiêu chí Thông tin và truyền thông với 4 chỉ tiêu là: (1) Xã có điểm phục vụ bưu chính; (2) xã có dịch vụ viễn thông, internet; (3) Xã có đài truyền thanh và hệ thống loa đến các thôn; (4) Xã có ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành. Tiêu chí này được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với điều kiện thực tế, nhu cầu của các tổ chức và cộng đồng từng xã.
Tiêu chí Nhà ở dân cư có 2 chỉ tiêu là: (1) Nhà tạm, dột nát với quy định là không có nhà tạm, dột nát; (2) Tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn theo quy định, với mức quy định đạt từ 70% trở lên (chỉ tiêu chung là ≥ 80%).
Tiêu chí Thu nhập với quy định mức thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến năm 2020 là từ 50 triệu đồng/người/năm (chỉ tiêu chung là ≥ 45 triệu đồng/người/năm).
Tiêu chí Hộ nghèo quy định Tỷ lệ hộ nghèo phải ở mức từ 4% trở xuống (quy định chung là ≤ 6%).
Tiêu chí Tỷ lệ lao động có việc làm với quy định tỷ lệ người có việc làm trên dân số trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động đạt từ 90% trở lên.
Tiêu chí Tổ chức sản xuất với 2 chỉ tiêu là: (1) Xã có Hợp tác xã hoạt động theo đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012; (2) Xã có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững.
Tiêu chí giáo dục với 3 chỉ tiêu là: (1) Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục trung học cơ sở; (2) Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở được tiếp tục học trung học (phổ thông, bổ túc, trung cấp) đạt từ 80% trở lên (chỉ tiêu chung là ≥ 85%); (3) Tỷ lệ lao động có việc làm qua đào tạo đạt từ 25% trở lên (chỉ tiêu chung là ≥ 40%).
Tiêu chí Y tế với 3 chỉ tiêu là: (1) Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt từ 85% trở lên; (2) Xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; (3) Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thấp còi từ 20,5% trở xuống (chỉ tiêu chung là ≤ 21,8%).
Tiêu chí Văn hóa với quy định Tỷ lệ thôn, bản, ấp đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định từ 70% trở lên.
Tiêu chí Môi trường và an toàn thực phẩm với 8 chỉ tiêu là: (1) Tỷ lệ hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy định đạt từ 70% trở lên; (2) Tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường đạt 100%; (3) Xây dựng cảnh quan, môi trường sạch đẹp, an toàn; (4) Mai táng phù hợp với quy định theo quy hoạch; (5) Chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập trung, cơ sở sản xuất kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định; (6) Tỷ lệ hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch đạt từ 70% trở lên (tỷ lệ chung là ≥ 85%); (7) Tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường đạt từ 70% trở lên; (8) Tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm là 100%.
Tiêu chí Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật với 6 chỉ tiêu là: (1) Cán bộ công chức xã đạt chuẩn; (2) Có đủ tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định; (3) Đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn “trong sạch vững mạnh”; (4) Tổ chức chính trị xã hội của xã đạt loại khá trở lên; (5) Xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định; (6) Đảm bảo bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ và hỗ trợ những người dễ bị tổn thương trong các các lĩnh vực của gia đình và đời sống xã hội.
Tiêu chí Quốc phòng và An ninh có 2 chỉ tiêu là: (1) Xây dựng lực lượng dân quân “vững mạnh, rộng khắp” và hoàn thành các chỉ tiêu quốc phòng; (2) Xã đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự xã hội và đảm bảo bình yên: không có khiếu kiện đông người kéo dài; không để xảy ra trọng án; tội phạm và tệ nạn xã hội (ma túy, trộm cắp, cờ bạc, nghiện hút) được kiềm chế, giảm liên tục so với các năm trước.
Theo Quyết định số 1980/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành liên quan căn cứ chức năng quản lý nhà nước, ban hành hướng dẫn thực hiện đối với các tiêu chí, chỉ tiêu thuộc Bộ tiêu chí.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan, quy định cụ thể đối với các nhóm xã phù hợp với điều kiện đặc thù, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, gắn xây dựng nông thôn mới với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan để ban hành cẩm nang, tài liệu hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 cho các địa phương; nghiên cứu, chỉ đạo thí điểm các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu; đề xuất các tiêu chí nâng cao chất lượng đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tiêu chí xây dựng mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định./.
Nguyễn Thanh Lâm
Tin liên quan