Bởi theo nhận định đây là một tiêu chí có thể hôm nay đạt nhưng ngày mai có thể không đạt. Dù ý thức bảo vệ môi trường của người dân đã được nâng lên, phong trào vệ sinh đường làng ngõ xóm đã phát triển rộng rãi ở nhiều nơi, song nút thắt là hệ thống bãi chứa, xử lý rác, nước thải còn thiếu, chưa đồng bộ.

       Theo quy định của bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM, muốn đạt được tiêu chí "Môi trường" phải có 90% số hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh, trong đó có 50% số hộ sử dụng nước sạch đáp ứng Quy chuẩn Quốc gia; 90% cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn đạt chuẩn về môi trường; Đường làng, ngõ xóm, cảnh quan từng hộ xanh, sạch, đẹp, không có hoạt động làm suy giảm môi trường; Nghĩa trang có quy hoạch và quản lý theo quy định; Chất thải và nước thải được thu gom và xử lý đúng quy định.

Tại xã Mỹ Phong (TP. Mỹ Tho) các xe rác được bố trí tại các điểm đông dân cư
hạn chế việc vứt rác bừa bãi

       Xác định được yêu cầu, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh Tiền Giang cũng như Ban chỉ đạo xây dựng NTM của từng địa phương đã tập trung, huy động sức mạnh, sự đoàn kết của nhân dân để thực hiện. Ra sức tuyên tuyền những nội dung cần thực hiện để xây dựng tiêu chí này. Đồng thời xác định, xây dựng phải đi đôi với giữ gìn và nâng chất các chỉ tiêu ngày một bền vững hơn.

       Với rất nhiều địa phương, khi tiến hành xây dựng NTM thì tiêu chí "Môi trường" là một trong những tiêu chí cuối cùng hoàn thành trong bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM. Ông Nguyễn Văn Thơi - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Mỹ Chánh (TP. Mỹ Tho) chia sẻ: "Tiêu chí môi trường là một tiêu chí nói dễ cũng không dễ mà khó cũng không khó. Vì theo tập quán của người dân dễ vi phạm ở các chỉ tiêu làm suy giảm môi trường, vứt rác bừa bãi ở các vùng nông thôn, các cơ sở sản xuất chưa đảm bảo về môi trường hay việc chăn nuôi gia cầm thả dưới lòng kinh...Thực tế rất khó kiểm soát các hoạt động này, đôi khi ảnh hưởng đến quyền lợi của các doanh nghiệp, của người dân nên rất ít khi được sự phối hợp đồng bộ để thực hiện tiêu chí này".
Tuy nhiên, ở một số địa phương thực hiện tiêu chí này thường chọn các hình thức tuyên truyền, kiểm tra, và thành lập các mô hình điểm để vận động sự đoàn kết của nhân dân cùng thực hiện. Tại xã Mỹ Phong (TP. Mỹ Tho) chọn ấp Mỹ Hòa làm mô hình điểm tự quản về công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn xã. Thực hiện chương trình "một tăng, bốn giảm", trong đó giảm thiểu gây ô nhiễm môi trường chọn ấp Mỹ An làm điểm về mô hình "một tăng, bốn giảm" phát động nhân dân và cộng đồng thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, xây dựng hàng rào xanh, sạch, đẹp. Duy trì ngày thứ 6 hàng tuần dọn dẹp vệ sinh môi trường cảnh quan. Thường xuyên ra quân thu gom các bãi rác tự phát, cấm biểm báo ở những nơi thường xảy ra vứt rác bừa bãi nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường.

       Nói về việc thực hiện tiêu chí "Môi trường" ở địa phương mình, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Mỹ Phong cho biết: "Muốn thực hiện đạt tiêu chí này, đầu tiên chọn thí điểm các mô hình về bảo vệ môi trường, khi mô hình có hiệu quả sẽ tuyên truyền và nhân rộng ra từng ấp, từng tổ thực hiện. Tổ chức với hình thức thi đua bảo vệ môi trường với đầy đủ các chỉ tiêu của tiêu chí môi trường đề ra. Mỗi tháng sẽ kiểm tra, đánh giá một lần, có khen có phạt với các xã thực hiện. Từ đó, người dân ý thức được cách xây dựng và nâng chất các chỉ tiêu của tiêu chí này".

       Tuy nhiên, theo nhận định cũng như đánh giá của các địa phương, khi tiến hành xây dựng NTM thì các địa phương luôn gặp khó ở tiêu chí này. Bởi do tập quán cũng như thói quen của người dân nông thôn thì việc vứt rác bừa bãi, phơi phân gia súc, chăn nuôi ô nhiễm, khói bụi từ các cơ sở sản xuất kinh doanh...vẫn còn phổ biến, nên khi được công nhận đạt thì không ít lâu sau lại không đạt ở tiêu chí này. Vì thế, mỗi địa phương cần đề ra một kế hoạch cụ thể với những định hướng thiết thực để giữ vững và nâng chất tiêu chí này. Nói về vấn đề này, ông Phạm Hồng Phúc, Chủ tịch UBND xã Tân Điền cho biết: "Dù xác định tiêu chí "Môi trường" là một tiêu chí khó thực hiện, nên ngay từ khi tiến hành xây dựng NTM, chúng tôi đã đề ra một kế hoạch, quyết tâm thực hiện đạt tiêu chí này trong một sớm một chiều. Vì nếu không đạt tiêu chí này thì không thể nào về đích trong xây dựng NTM và khi đã đạt thì phải giữ vững và nâng chất. Nâng chất muốn đạt chất lượng thì phải dựa vào nhân dân để thực hiện vì tiêu chí này đa số do nhân dân "tự quyết định" đạt hay không đạt".

       Song song đó, một điều đáng mừng là tại các địa bàn xây dựng NTM, các tổ chức, đoàn thể đã và đang vào cuộc tích cực trong việc phát động, triển khai nhiều phong trào, mô hình về bảo vệ môi trường hay như: "Vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm" vào những ngày cố định trong tháng; "5 không, 3 sạch" do Hội phụ nữ làm nòng cốt; "Ngày thứ bảy tình nguyện", "Ngày chủ nhật xanh" của Đoàn thanh niên; "Xanh - sạch - đẹp" trong các trường học... Đây là các chương trình đang thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia, huy động được nguồn lực lớn từ dân để thực hiện công tác vệ sinh môi trường, góp phần quan trọng tạo nên sự thay đổi trên cả diện mạo NTM và nhận thức của người dân khu vực nông thôn, khi thực hiện tiêu chí môi trường.

       Thiết nghĩ, ngoài nguồn lực đầu tư của tỉnh, huyện, các địa phương cần nâng cao hiệu quả thực hiện phong trào vệ sinh môi trường trong các tổ chức đoàn thể và quần chúng nhân dân. Khi những khó khăn dần được tháo gỡ sẽ là động lực để các địa phương nỗ lực đẩy nhanh tiến độ hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM, góp phần đưa Tiền Giang hoàn thành chương trình xây dựng NTM theo đúng kế hoạch đã đề ra.

       Có thể nói, hoàn thành tiêu chí "Môi trường" trong bộ 19 tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM không đơn giản đây là tiêu chí thực hiện thưòng xuyên khi thực hiện tiêu chí này đã góp phần làm hạn chế sự ô nhiễm môi trường, ngăn chặng được những tác động xấu của quá trình biến đổi khí hậu dẫn đến những hậu quả khó lường. Chính vì thế, rất cần sự chung tay, góp sức của cộng đồng để bảo vệ môi trường ngày càng xanh - sạch - đẹp.